Razgovarala Danijela Đokić/Foto Privatna arhiva
Boris Kraljević (50) rođen je u Herceg Novom, gdje je završio nižu muzičku školu, srednje muzičko obrazovanje stekao je u Sarajevu da bi redovne i postdiplomske studije završio na Državnom konzervatorijumu Čajkovski u Moskvi. Koncertirao je širom svijeta, osvajao brojne nagrade i priznanja, izvodio resitale i klavirske koncerte i bio član uglednih kamernih sastava. Sarađivao je sa orkestrom Praški virtuozi, gudačkim kvartetom Glinka, saksofonskim Akson te gudačkim triom Prima Vista, s kojim je ovog ljeta još jednom oduševio publiku na 33. Danima muzike. Redovni je profesor na Nanyang Academy of Fine Arts u Singapuru i gostujući profesor na Muzičkoj akademiji u Sarajevu i Akademiji lepih umetnosti u Beogradu. Poznat je po master- klas seminarima te dopunskim radionicama koje pohađaju pijanisti iz čitavog svijeta. Muzička inteligencija, energičnost, senzibilnost i kreativnost tek su neke osobenosti koje krase ovog muzičkog entuzijastu, maestra koji pri interpretaciji djela klasične muzike, uz znanje i vještinu, unosi i sopstvenu personalnost.
Ko Vam je ulio ljubav i snažno osjećanje prema muzici?
– Moji roditelji nisu bili muzički obrazovani, ali su istinski voljeli i cijenili umjetnost. Uradili su ono što rade svi odgovorni roditelji, omogućili djeci kontakt sa umjetnošću. Imao sam sreću da dođem u klasu Milene Lučić, u Muzičkoj školi u Herceg Novom. Ona izvanredan pedagog i divan čovjek, ja radoznao i vrijedan, uvijek sa željom da uskoro ponovo nastupim na koncertu. Ona je to dobro prepoznala i afirmisala, stalno me podstičući da napredujem. S druge strane, roditelji su mi pružali pravu podršku, koja se samo može poželjeti. Istinski su bili zainteresovani za poštovanje pravih vrijednosti i ka tome me uvijek usmjeravali. Čini mi se da danas roditelji, u stalnoj borbi da obezbijede egzistenciju, nažalost ne mogu da posvete dovoljno pažnje na pravilan odgoj djece. Zabrinjavajuće je što su mnoga prepuštena pogubnom uticaju pojedinih medija, te nekontrolisanom pristupu i korištenju modernih tehnologija.
Srednju muzičku školu završili ste u Sarajevu, a potom i moskovski Konzervatorijum.
– Bio sam odlično pripremljen za nastavak školovanja i, nakon nastupa na Saveznom takmičenju bivše Jugoslavije, oslobođen prijemnog ispita i upisan u drugi razred Srednje muzičke škole u Sarajevu. Prof. Neda Stanković, legandarni pedagog i umjetnica, bila je moj drugi važan mentor i uzor kojoj sam neizmjerno zahvalan za postignute rezultate i dalje usmjeravanje. Uz njenu veliku podršku, nastavio sam sa nastupima i prvim nagradama na saveznim i međunarodnim takmičenjima i već naredne godine imao koncert sa Sarajevskom filharmonijom. Iz tog perioda ni danas ništa ne bih poželio da je bilo drugačije. U Titogradu sam proveo dvije važne godine na Muzičkoj akademiji i za taj period me takođe vezuje sjećanje na značajno napredovanje i ostvarene rezultate.
Dolazak na jednu od najznačajnijih obrazovnih institucija u muzici, Državni Konzervatorijum Čajkovski u Moskvi, u klasu prof. Lava Naumova, od izuzetnog je značaja za moje umjetničko i životno sazrijevanje. Nakon završenih diplomskih i magistarskih studija, zaljubljen u kulturu i društveni život Moskve, okružen dragim ljudima i uvijek imajući dragocjenu podršku pedagoga sa Konzervatorijuma, činilo se logičnim da život nastavim u glavnom gradu Rusije. Profesionalna karijera me je odvela dalje, ali se uvijek rado vraćam moskovskim koncertnim scenama.
Da li je i koliko važno da dobar pedagog bude i koncertni pijanista?
– Ne obavezno, ali osjetno pomaže, naročito na ovom nivou na kome sam ja od početka, a to je visoko školstvo. Svi moji pedagozi su voljeli scenu i bili, ili i sada jesu, priznati koncertni umjetnici.
Šta je za Vas najprimamljivije u Singapuru?
– Singapur je sinonim za odlično uređeno, civilizovano društvo bez korupcije, gdje svako poštenim i marljivim radom sebi može obezbijediti život dostojan čovjeka. Ogromna sredstva se ulažu u obrazovanje i kulturu, a ovaj grad-država je obrazac brige za mlade i njihov progres. Nešto od toga je bilo prioritet i u bivšoj nam državi.
Šta biste izdvojili kao najvažniji događaj u profesionalnom iskustvu?
– Samim tim što sam u muzici, dešava se dosta interesantnih susreta i na sceni i u pedagogiji. Zbog toga uvijek kažem da sam srećan i privilegovan što se bavim onim čime sam jedino htio da se bavim u životu.
Imate velik broj nagrada i priznanja, a jedan Vaš nastup kritičarka Marija Adamov ocijenila je kao “čaroliju vrhunskog muziciranja”.
– Gospođa Adamov je eminentni muzički stručnjak-muzikolog i uvaženi kritičar. Prija mi i iskreno sam zahvalan za takvo mišljenje.
Energičan i senzibilan, kažu, a Vas je lijepo i gledati na sceni gdje se vidi kako muziku osjećate.
– Umjetnik mora da bude u potpunosti angažovan i posvećen, tako da to doživljavam kao kompliment. Koncertni nastup je momenat kada svo znanje i majstorstvo u potpunosti morate da upotrebite da biste prevazišli eventualne slabosti instrumenta. Nasuprot tome, dobar instrument inspiriše i podstiče, zato stalno ističem važnost odgovarajućeg klavira i želju da gosti, pijanisti na Festivalu Dani muzike, pored oduševljenosti Herceg Novim, koja je potpuna i do kraja iskrena, imaju i zadovoljstvo muziciranja na dostojnom instrumentu.
Već dugo ste umjetnički direktor i selektor Festivala Dani muzike. Čime se vodite pri selekciji?
– Volio bih da mogu da kažem da se vodim samo mojim umjetničkim ukusom i vibracijama u Dvorani Park, ali pored toga što je to osnovna ideja vodilja, veoma su važne i finansije. Budući da sam i sam koncertni pijanista, i da volim da sviram ono što u određenom periodu nalazim interesantno, vrlo sam fleksibilan kao umjetnički direktor, ali uvijek objasnim da se radi o ljetnjem festivalu, o vjernoj, obrazovanoj i radoznaloj publici, koja tokom nastupa jako puno pruži svojom pažnjom. Dani muzike nikada nisu izmišljali ili uljepšavali podatke o broju festivalske publike na koju smo ponosni i s razlogom se očekuje da mi iz godine u godinu napredujemo. Jasna je stvar da kada nastupa pijanista renomea Iva Kahaneka iz Češke Republike (da ne nabrajam sve divne umjetnike pijaniste koji su nastupili proteklih godina), i kada ste dobili vrhunski klavirski resital, ne bi bilo lijepo reći “želimo bolji festival sljedeće godine”, ali je pitanje kako se umjetnik osjećao nastupajući na instrumentu koji je niz godina dobro služio, ali koji bi trebalo da je već zamijenjen. Rijetko ste me čuli da govorim loše o instrumentima, jer govoriti loše o klaviru nije primjereno, ali je sada neophodno. Nadležne institucije grada moraju da učine sve da se obezbijedi novi instrument, kako bi se koncertna ponuda unaprijedila.
Vašim nastupom sa gudačkim kvartetom Ars Longa, uz burne aplauze i pozive na bis, uspješno je završen 33. Međunarodni Festival Dani muzike u Herceg Novom. Najljepša završnica koja se mogla zamisliti…
– Želio bih da izrazim zahvalnost za podršku direktoru JUK Herceg Fest Stevanu Koprivici i organizacionom timu u kojem su izvršni direktor Festivala Milan Stevanović i Milina Kovačević. Zahvalni smo Opštini Herceg Novi i Ministarstvu kulture Crne Gore za tradicionalnu podršku, ali je smatramo nedovoljno odgovarajućom ugledu koji Dani muzike imaju u Crnoj Gori i šire. Brojna publika s pravom očekuje veći broj koncerata i žanrovski raznovrsniji program, koji mora da uključi i nastupe kamernih i simfonijskih orkestara, koje smo ranijih godina u par navrata imali.
Kakvi su Vam daljnji planovi?
– Prije nastupa na Danima muzike gostovao sam u Italiji, gdje sam nastupao sa kolegama iz Južne Koreje i održao majstorski kurs za polaznike iz Azije i Evrope. U avgustu je planiran nastup u Maleziji, tradicionalni koncert u Penangu, zatim majstorski kursevi i koncerti u Singapuru, Indoneziji, Vijetnamu, na Tajlandu, a uslijediće i koncerti u Evropi i Sjedinjenim Američkim Državama.
