Piše Geštalt psihoterapeut i psiholog Nađa Milović
Često me prijatelji i poznanici pitaju šta znači ta čudna riječ – geštalt. Riječ geštalt potiče iz njemačkog jezika i prevodi se kao forma ili oblik. Međutim, ovaj termin predstavlja nešto mnogo složenije i ne može se prevesti samo jednom riječju ni na jednom jeziku. Iz tog razloga u većini svjetskih jezika sačuvan je termin – geštalt. Čovjek koji se smatra začetnikom geštalt terapije je njemački psihijatar i psihoanalitičar Fric Perls (1893-1970). Objedinio je zakone čiste percepcije, najprije u koncept terapije, a zatim u shvatanje ljudske egzistencije. Svjetska zdravstvena organizacija napominje da zdravlje nije puko odsustvo bolesti, već stanje potpune fizičke, mentalne i društvena dobrobiti. U geštalt terapiji čovjek se posmatra iz takve cjelovite, holističke perspektive. Geštalt terapija teži ka održavanju i razvijanju ravnoteže i dobrog stanja cijelog organizma.
Tokom odrastanja izloženi smo raznim imperativima, najčešće od strane naših roditelja. Vrlo često čujemo riječi poput: moraš, trebalo bi, valjalo bi itd. Ovi imperativi imali su funkciju podsticaja, smjernica da se krećemo ispravnim putem, ali predstavljali su i izraz želje naših roditelja da postanemo neko, neko dobar, bolji, najbolji. Međutim, ovi imperativi često stvaraju pritisak, nešto kao maglu od koje ne možemo ugledati našu istinsku suštinu, a ponekad se skroz i udaljimo od nje. Upravo u geštalt terapiji osoba teži da postane ono što ona zapravo jeste, a ne da postane drugačija i ne da postane ono što drugi od nje očekuju. Ovaj pravac promoviše autentični kontakt sa drugima, kreativno prilagođavanje sredini.
U terapijskom odnosu terapeut ne pokušava da riješi problem za klijenta, već ga frustrira. Frustracija rađa unutrašnje izvore za rješavanje sopstvenih problema
Kroz geštalt terapiju razvija se takođe svjesnost o reakcijama koje se ponavljaju i navikama koje više nisu od koristi i koje imamo moć da pomijenimo. Naime, u geštalt terapiji čovjek oblikuje svoja iskustva u strukture i osjeća neprijatnost kada se suoči sa nečim što se ne uklapa u šemu ili kada se suoči sa nečim što nema dovršenu strukturu. Cilj u geštalt terapiji jeste da se čovjeku omogući postizanje cjelovitosti i oslobađanje blokiranih energija. U terapijskom odnosu terapeut ne pokušava da riješi problem za klijenta, već ga frustrira. Frustracija rađa unutrašnje izvore za rješavanje sopstvenih problema. Terapijske intervencije se baziraju na balansu između podrške i frustracije. Dakle, geštalt terapiju možemo posmatrati kao psihoterapijski pristup koji kroz ja-ti odnos i kroz podršku na osvješćivanju sebe (sopstvenih misli, osjećanja, tijela) sada i ovdje omogućava pronalaženje i korišćenje ličnih potencijala.
Gdje se sve primjenjuje geštalt terapija
Geštalt terapiju je moguće primjenjivati u različitim kontekstima i, takođe, sa različitim ciljevima. Prije svega, geštalt se primjenjuje u individualnoj psihoterapiji, gdje se klijent nalazi licem u lice sa terapeutom. Geštalt se, zatim, primjenjuje u terapiji parova, gdje su oba partnera prisutna. U porodičnoj psihoterapiji, u grupnoj terapiji ili u grupama za razvoj ličnog potencijala svih njenih članova, u okviru institucija kao što su škole, ustanove za delikvente, psihijatrijske bolnice, itd. U okviru firmi, organizacija koristi se u cilju poboljšanja kontakta među zaposlenima. Usljed svoje široke primjene geštalt terapija prevazišla je i uveliko prešla granice psihoterapije i možemo je posmatrati kao pravu filozofiju, filozofiju “umjetnosti življenja” u autentičnom kontaktu, kako navodi Serž Žinžer, poznati evropski psihoterapeut.
GRACIJA 85/avgust 2016.
