Kako sunčani, ljetnji dani ustupaju mjesto hladnijim, kraćim i kišnim jesenjim danima, mnogima se raspoloženja mijenja, a osjećaju i nedostatak energije. Ovaj fenomen, poznat kao “jesenja depresija” ili sezonski afektivni poremećaj (SAD), predstavlja oblik depresije koji se obično javlja tokom jeseni i zime. Vjeruje se da je uzrokovan promjenom godišnjih doba, posebno smanjenom količinom sunčeve svjetlosti, što utiče na unutrašnji biološki sat i hemijske procese u mozgu.
UZROCI
Smanjena izloženost sunčevoj svjetlosti Glavni uzrok jesenje depresije je smanjenje dnevnog svjetla. Kraći dani i duže noći dovode do smanjenja izloženosti suncu, što može da poremeti cirkadijalni ritam (unutrašnji sat) tijela i izazove osjećaj letargije i tuge.
Pad nivoa serotonina Sunčeva svjetlost pomaže u regulaciji serotonina, neurotransmitera koji utiče na raspoloženje. Manjak svjetlosti može dovesti do pada serotonina, što može da izazove osjećaj depresije, anksioznosti i razdražljivosti.
Neravnoteža melatonina Tama podstiče proizvodnju melatonina, hormona koji reguliše san. Zbog dužih noći, tijelo može proizvoditi više melatonina, što može da izazove osjećaj pospanosti i umora tokom dana.
Promjene u načinu života Hladnije vrijeme i smanjene aktivnosti na otvorenom često znače da ljudi provode više vremena unutar četiri zida. Ova promjena može izazvati osjećaj izolacije i pogoršati raspoloženje.
SIMPTOMI
Simptomi variraju od osobe do osobe, ali najčešći su: stalna tuga, umor ili nizak nivo energije, uprkos tome što dovoljno spavamo, problemi s koncentracijom, promjene u obrascima spavanja (previše spavanja), prejedanje, posebno žudnja za ugljenim hidratima i slatkišima, gubitak interesa za aktivnosti koje su nekada bile zabavne, razdražljivost i anksioznost.
Kako se nositi s jesenjom depresijom
Svjetlosna terapija Jedan od najefikasnijih tretmana je svjetlosna terapija. Ova metoda podrazumijeva svakodnevno izlaganje svjetlosnoj kutiji koja imitira prirodno sunčevo svjetlo, u trajanju od 20 do 30 minuta, što pomaže resetovanju unutrašnjeg sata i povećanju nivoa serotonina.
Boravak na otvorenom Čak i kada su dani oblačni, vrijeme provedeno napolju može vam pomoći da dobijete više prirodnog svjetla. Pokušajte da više šetate tokom dana, posebno ujutro kada je sunce najjače.
Ostanite fizički aktivni Vježbanje prirodno poboljšava raspoloženje. Redovna fizička aktivnost povećava nivo endorfina i serotonina, što može pomoći u smanjenju simptoma depresije.
Zdrava ishrana Uravnotežena ishrana bogata voćem, povrćem i integralnim žitaricama može pomoći u regulaciji energije i poboljšanju raspoloženja.
GRACIJA 228/oktobar 2024.
