Kada je anksioznost postala više pravilo nego izuzetak? Nakon pojave Covida-19 gotovo svi pate od određenog stepena anksioznosti. Čak i oni koji su prije pandemije rijetko osjećali neugodnost u vidu straha, nervoze i nemira, sada svakodnevno mogu da osjete kako anksiozni poremećaji izgledaju: oznojeni dlanovi, lupanje srca, osjećaj beznadežnosti, pa čak i napadi panike. Anksioznost je normalan odgovor na prijetnju. Ali, svakodnevni “iracionalni” strah i briga vjerovatno upućuju na poremećaje anksioznosti.
Zdravstvena upotreba CBD-a
Kanabidiol (ili CBD) koristi se u tretmanima raznih zdravstvenih problema, uključujući anksioznost. Većina dokaza dolazi iz ispitivanja na životinjama, ali ne i ljudima. Pa ipak, neka istraživanja sugerišu da bi CBD mogao da pomogne kod određenih tipova anksioznosti kod zdravih ljudi, koji nemaju dijagnozu neke mentalne bolesti, te anksioznosti kod određenih psihijatrijskih stanja.
“Čini se da postoje velika zainteresovanost i povećana upotreba među ljudima koji koriste CBD u kontrolisanju mentalnih zdravstvenih problema, poput anksioznosti, stresa i insomnije”, kazao je za Best Health Magazine profesor integrativnog mentalnog zdravlja dr Džerom Saris, direktor istraživačkog programa Healthy Minds na Western Sydney Univerzitetu. “Klinička istraživanja su potrebna da bismo izveli siguran zaključak da li upotreba CBD-a kod osoba sa generalno dobrim mentalnim zdravljem ima efekta većeg od placeba.”
Ono što nije ispitano je anksioznost kao samostalni poremećaj u odnosu na anksioznost kao simptom određene bolesti.
Mala studija izvedena nad zdravim muškarcima te objavljena 2019. u stručnom časopisu Brazilian Journal of Psychiatry, otkrila je da doza od 300 mg olakšava anksioznost tokom držanja javnog govora. Još jedna studija, kod ljudi sa visokim rizikom psihoze, otkrila je da su oni koji su uzimali 600 mg CBD-a dnevno imali nižu reakciju kortizola na socijalni stres.
Mala studija, objavljena u Journal of Psychopharmacology, otkrila je da je 400 mg CBD-a smanjila anksioznost kod ljudi sa generalizovanim društvenim anksioznim poremećajem. U studiji objavljenoj 2019. u The Permanente Journal, učesnici s anksioznošću i problemima spavanja uzimali su od 25 do 175 mg CBD-a dnevno. Iako se problemi sa spavanjem nisu drastično promijenili tokom tromjesečnog testiranja, nivo anksioznosti je opao.
“Postoje određeni dokazi koji podupiru upotrebu CBD-a kod raznih psihijatrijskih poremećaja, poput šizofrenije, dok potencijalno može biti od koristi kod društvene anksioznosti”, kaže Saris, dodajući da istraživači širom svijeta proučavaju CBD. “U ovom trenutku postoji mnogo kliničkih istraživanja. Narednih godina imaćemo više informacija o CBD-u.”
Kako CBD pomaže kod anksioznosti
Istraživanja nisu jasno pokazala na koji način ulje kanabisa utiče na mozak. “Glavni moždani put, moduliran CBD-om, a koji može da utiče na raspoloženje i anksioznost, uključuje i ‘endokanabinoidni’ sistem. Ovo je, pak, uključeno u regulisanje raspoloženja i bola. Čini se da CBD ima pozitivnu interakciju s ovim biološkim putem”, kaže Saris.
Endokanabinoidni sistem (ECS) je mehanizam u tijelu koji hemijskim spojevima poput THC-a ili CBD-a omogućuje da djeluju na naš organizam, a tu su i receptori na površini ćelija koji se sa njima povezuju.
“Ono što je dobro za vas, na primjer, dovoljno sna ili fizička aktivnost, dobro je i za ECS. Čak će se njegov nivo povećati”, pojašnjava Greg Gerdeman, neuronaučnik i edukator koji izučava kanabis. S druge strane, nedostatak sna, stres i anksioznost mogu oslabiti ECS, pa je stoga manje efikasan u kontroli stresa.
“Osobe sa različitim nivoima aktivacije endokanabinoidnog sistema mogu biti manje ili više otporne na stres, što može da utiče na njihovu mogućnost oporavka od stresa uzrokovanog psihološkom traumom”, kaže Gerdeman. “Izazov je otkriti do kojih granica se to odvija kod ljudi i koja je doza CBD-a neophodna da bi se postigao željeni efekat.”
Ulje kanabisa moglo bi da olakša anksioznost utičući na nivo “dobrog” hormona, serotonina. On utiče na iste receptore, na koje utiču i inhibitori poput Prozaka i Zolofta, koji se kao lijek uzimaju kod anksioznosti i depresije.
Najbolji načini uzimanja CBD-a u borbi protiv anksioznosti
Inhaliranje CBD-a putem vaporizatora (isparivača) ili pušenje marihuane bogate CBD-om najbrži je način da se osjete efekti, ali ovakvi načini konzumiranja dolaze uz određene rizike jer mogu dovesti do potencijalnog oštećenja pluća. Moguće je da postoje štetni sastojci u isparenju ulja, uključujući legalne aditive, poput propilen glikola, koji može biti opasan kada se zagrije i inhalira. Stručnjaci se slažu u tome da za inhaliranje treba samo koristiti proizvode koji se prodaju kod legalnih licenciranih prodavača.
Za ulje, tinkture, tablete, kapsule i ostale jestive CBD proizvode potrebno je duže vrijeme djelovanja – pa korisnici mogu osjetiti efekte pola sata do dva nakon konzumiranja – ali je dejstvo dugotrajnije.
Jestivi proizvodi sa CBD-om mogu biti efektniji kod hronične, dugotrajnije anksioznosti. Kanabidiol ćete brže ubaciti u organizam stavljajući tinkturu ili ulje pod jezik, najmanje dvije minute, čime se CBD brže apsorbuje u krvi.
Neželjeni efekti
Efekti CBD-a variraju od osobe do osobe, jer može reagovati sa mnogim uobičajenim ljekovima. Inače se smatra bezbjednim. Potencijalni neželjeni efekti uključuju pospanost, umor, razdražljivost, promjene u apetitu, mučninu i dijareju. Niže doze CBD-a mogu kod nekih osoba pojačati pažnju, dok veće vode ka pospanosti. Za većinu, uzimanje CBD-a ne dovodi do anksioznosti, niti je pogoršava. Uglavnom, svim zainteresovanima da isprobaju CBD kao pomoć kod anksioznosti, stručnjaci savjetuju – obavijestite ljekara. Budite sigurni da koristite pravi proizvod koji sadrži ono što piše na deklaraciji, što je često lakše reći nego uraditi.
Koliko ulja kanabisa koristiti kod anksioznosti
Najoptimalnije doze CBD-a za različita stanja još nisu tačno ustanovljene, još se istražuju, a u ta stanja spada i anksioznost, kažu Saris i ostali eksperti. “Potrebna su nam daljnja istraživanja u vezi s idealnom dozom CBD-a”, kazao je Saris. “Uobičajeno, u zdravstvene svrhe ljudi konzumiraju od 10 do 70 mg. Pa ipak, kod kliničkih ispitivanja ozbiljnijih psihičkih poremećaja koristi se od 400 do 800 mg. Ovo može biti skupo, a i reakcija pacijenata na kanabidiol varira. Stoga je važno sarađivati sa zdravstvenim osobljem u pronalaženju odgovarajuće doze.”